Tại Việt Nam, ước tính mỗi năm có khoảng 150.000 trường hợp mới mắc và 75.000 người chết vì ung thư. Đây là một con số đáng báo động. Do đó, việc phát hiện và điều trị sớm có vai trò quan trọng. Dưới đây là các phương pháp sàng lọc một số bệnh ung thư thường gặp.

1. Ung thư vú

Đây là loại ung thư thường gặp nhất ở phụ nữ, nếu được phát hiện sớm, tỷ lệ chữa khỏi bệnh có thể lên đến 90%.

– Tự khám vú: Phụ nữ từ 20 tuổi trở lên, hàng tháng nên tự khám vú sau khi sạch kinh để phát hiện những bất thường ở vú.

Xem thêm: Hướng dẫn các bước tự kiểm tra ngực để phát hiện sớm ung thư vú

– Khám lâm sàng tuyến vú: Phụ nữ trên 30 tuổi cần đi khám định kì 1 năm/ lần.

– Chụp tuyến vú: Phụ nữ trên 40 tuổi cần chụp X quang tuyến vú định kì 1 năm/ lần. Đối với những người có tiền sử mẹ hay chị /em gái bị ung thư vú cần chụp tuyến vú càng sớm càng tốt. Ngoài ra, có thể chụp cộng hưởng từ tuyến vú để đánh giá chính xác mức độ lan rộng của tổn thương cũng như xác định kích thước khối u hoặc làm rõ hơn những bất thường trên phim chụp X quang để có kết luận chính xác.

2. Ung thư cổ tử cung

– Khám phụ khoa: Bác sỹ sẽ kiểm tra cổ tử cung và các cơ quan khác trong vùng khung chậu để phát hiện những bất thường.

– Pap test: Phương pháp này giúp phát hiện những tế bào bất thường, những tổn thương tiền ung thư ở cổ tử cung để có hướng xử trí kịp thời. Khi khám cổ tử cung, bác sỹ sẽ lấy tế bào ở đây rồi đem nhuộn soi để phát hiện các bất thường. Chị em nên làm xét nghiệm Pap từ 21 tuổi trở lên nếu đã quan hệ tình dục.

– Thinprep test: Phương pháp này hoạt động với nguyên lý là lọc rửa tế bào cổ tử cung khỏi bạch cầu, hồng cầu, dịch nhầy trong mẫu bệnh phẩm và dàn tế bào phân bố đồng đều chỉ trên một lớp nên việc đọc tế bào sẽ chuẩn xác hơn đáng kể. Do đó nó có độ nhạy và độ đặc hiệu trong việc phát hiện các tế bào tiền ung thư, đặc biệt là ung thư tế bào biểu mô tuyến cổ tử cung, một loại ung thư cổ tử cung rất khó phát hiện và có tỷ lệ tử vong cao. Ngoài ra, Thinprep test cũng làm giảm đáng kể tỷ lệ âm tính giả, giúp chẩn đoán ung thư ở giai đoạn sớm.

3. Ung thư đại trực tràng

– Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân: Đây là test sàng lọc có giá trị trong việc tầm soát bệnh ung thư đại tràng. Các polyp hoặc khối u ở bên trong lòng đại tràng và trực tràng dễ bị chảy máu khi phân đi qua. Khi máu chảy với số lượng ít thì sẽ không thể thấy được bằng mắt thường. Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân có thể phát hiện được lượng máu nhỏ này. Nếu kết quả dương tính, bác sỹ sẽ yêu cầu bạn tiến hành nội soi đại tràng.

– Nội soi toàn bộ đại tràng: Đây là phương pháp tốt nhất hiện nay trong sàng lọc ung thư đại trực tràng. Trong khi nội soi nếu phát hiện những tổn thương nghi ngờ ung thư, các bác sỹ có thể tiến hành sinh thiết để có chẩn đoán giải phẫu bệnh. Những người sau 50 tuổi nên được tầm soát ung thư đại trực tràng càng sớm càng tốt.

4. Sàng lọc các ung thư khác:

4.1. Ung thư gan nguyên phát:

Sàng lọc bằng cách định lượng AFP trong huyết thanh những người đã bị viêm gan B, những người nghiện rượu, những người xơ gan. Hoặc có thể siêu âm để theo dõi các trường hợp có kết quả bất thường.

4.2. Ung thư vòm họng

Khám định kì hàng năm đối với người trên 40 tuổi, đặc biệt là những người hút thuốc lá, thuốc lào, uống rượu…Có thể sàng lọc bằng cách định lượng lượng kháng thể IgA của virus Epstein – Barr, là một trong những nguyên nhân gây ung thư vòm họng.

4.3 Ung thư phổi

Chụp X quang phổi định kỳ hàng năm cho những người hút thuốc trên 45 tuổi để phát hiện sớm tổn thương khi các khối u còn nhỏ.

4.4 Ung thư dạ dày

Nội soi dạ dày ở những người có nguy cơ cao như nhiễm HP, có tiền sử của bệnh viêm loét dạ dày mãn tính, có người trong gia đình mắc ung thư dạ dày, những người 50 tuổi trở lên…